Mehmet Hanifi GÜLEL
Çeltik hasadının başladığı bugünlerde, alım fiyatı da hasat döneminin başında açıklandı. Tarım ve Orman Bakanlığı, 2024 yılı için baldo grubu çeltiklerin alım fiyatını kilo başına 31 TL, cammeo grubu çeltikler için kilo başına 30 TL ve Osmancık grubu çeltikler için ise kilo başına 25 TL olarak açıklandı. Piyasadaki mevcut fiyatların seviyesinde bir fiyat açıklandığını belirten sektör temsilcileri, 20 Eylül’den sonra hasadın hızlanacağını ve piyasadaki durgunluktan dolayı fiyatın aşağı çekilme endişesinin olduğunu aktarıyor. Özellikle baldo grubunda açıklanan 31 TL’nin, 33 TL seviyesinde olmasının üretici için iyi olacağını ifade eden temsilciler, nakit çalışan tüccarların açıklanan fiyatın altından alım yapma olasılığına dikkat çekiyor. Bunun sebebi ise piyasada nakit sıkışıklığı ve finansman maliyetlerinin yüksek olması şeklinde gösteriliyor.
900 bin ton rekolte bekleniyor
Bu yıl Türkiye’de çeltik üretiminde önceki yıla göre yüzde 5 ile 10 arasında üretim artışı yaşandığını kaydeden temsilciler, yaklaşık 1 milyon 100 bin dönümün üzerinde ekim yapıldığı bildiriyorlar. Üretimi yapılan ürünlerin yüzde 40’nın iri taneli olan baldo grubu oluşturuyor. Baldo grubunda randıman ise yüzde 55 ve üstünde bulunuyor ve verim bakımından ise ortalama 700 kilogram elde ediliyor. Yine bu yıl TMO’nun beklentileri doğrultusunda piyasada da 900 bin ton ve üzeri çeltik rekoltesi ifade ediliyor. Türkiye’nin tamamında hasadın ayın 20’sinden sonra Karadeniz ve Marmara’da dahil tüm bölgelerde hızlanarak başlayacağını vurgulayan temsilciler, açıklanan fiyatın da bu yılın enflasyonuna yönelik olmadığını, 2025 yılı enflasyonu doğrultusunda verildiği ifade ediyorlar. Çünkü bu yılın hasat edilen ürünün 2025 yılı boyunca satılacağını ileten temsilcileri, eğer oluşan enflasyona göre fiyat verilmesi halinde de yüksek enflasyonun devam edeceğini aktarıyorlar.
Cammeo ve Osmancık ürün grubu için fiyatın iyi olduğunu, ancak baldo için ise çiftçilerin 33 TL fiyat beklediğini aktaran temsilciler, TMO’nun ise piyasanın birebir aynı fiyatını açıkladığına dikkat çektiler. Çiftçinin talebi üreticinin ve sanayiciyi bilgilendirilip, Türkiye’nin tamamında aynı anda alım yapılmasının olduğunu ileten temsilciler, böylece fiyatın gerilememesi için önemli bir adım olacağını vurguluyorlar.
Fiyatın 1 TL yükseltilmesi talep ediliyor
Şu an piyasada durgunluk yaşanıyor ve firmalar sadece sipariş geldikçe alım yapıyor. Onun dışında belirsizlik ve sıcak para olmadığı için alım yapılmıyor. Temsilciler, daha önceden TMO’nun 30 günlük sürede ödeme yaptığını hatırlatarak, bu yıl 45 güne çıkarıldığını aktardı. Ancak, TMO Genel Müdürü Ahmet Güldal ise ödemeler 45 gün içinde yapılacağını belirtti. Temsilciler, burada da net şekilde bir tarihin verilmesinin fiyat için daha istikrarlı olacağını ifade ediyorlar. TMO’nun baldo 31’den alım yapması, tüccarın da bundan daha düşük fiyatlarla alım yapacağı vurgulanıyor. Tahıl ve sebze ürünlerindeki fiyatın gerilemesi, aynısı çeltikte de yaşanması endişesi yaşanıyor. Yine piyasada fiyatın açıklanan seviyenin üstüne çıkmayacağı da belirtiliyor. Temsilciler, fiyatlara 1 TL daha yükseltilmesinin üreticiler için iyi bir moral olacağını da aktarıyorlar.
Baldo yurt dışında daha pahalı
Şu anda iç piyasadaki fiyatların dünya fiyatların gerisinde olduğunu belirten sektör temsilcileri, şu an mevcutta olan verginin düşürülmesi halinde bile ince taneli ürünler dışında ürünlerin ithal edilemeyeceğini dile getiriyorlar. Yurt dışında baldo ürünün fiyatı 950 ile 1000 euro arasında değişiyor.
